ارزیابی کمی و کیفی ریسک در صنایع فرآیندی و شرح روش های شناسایی مخاطرات صنعتی با تمرکز بر روش HAZOP
همراه با آشنایی با نرم افزارهای PHA-Pro, PHAST و ALOHA و حل مثالهای متعدد صنعتی
مخاطبان: دانشجويان و فارغ‌التحصيلان مهندسي شیمی، مهندسی صنایع و ایمنی (HSE)
همراه با آشنایی با نرم افزارهای PHA-Pro, PHAST و ALOHA و حل مثالهای متعدد صنعتی
زندگی در جهانی امن و عاری از خطر همواره آرزوی انسانها بوده است و توجه به ایمنی، به صورت تلاش برای بقا، از بدو خلقت در نهاد بشر وجود داشته است. از سوی دیگر بشر همواره در تلاش برای بهبود زندگی و سطح رفاه خود بوده و در این راه با ایجاد تغییر در طبیعت کوشیده منابع آن را در خدمت خود درآورد. فعالیتهای صنعتی بخشی از تلاش انسان برای رسیدن به رفاه بیشتر است؛ امّا در اثر این تغییرات و گسترش این نوع فعالیتها، مخاطرات خاصی که ناشی از تغییر در نظام رایج طبیعت است نیز رخ نمودهاند. با گذر زمان و رشد فعالیتهای صنعتی، مخاطرات مربوط به آنها نیز رشد داشته است. بنابراین برای داشتن محیطی ایمن، داشتن صنایعی عاری از خطر به عنوان دغدغه ای بزرگ برای مردم و به ویژه متخصصین و صنعتگران مطرح است. از طرفی مقیاس امروزی تولید و میزان سرمایه گذاری، که افزایش چشم‌گیری نسبت به سابق داشته، وجود واحدهای ایمنتری را ایجاب میکند. چرا که در صورت وقوع حادثه میزان خسارات وارده بسیار بالا است و این برای صنعت امروز که رقابتی بیرحمانه در آن حکم فرما می‌باشد، غیر قابل تحمل است. نزدیکی واحدهای صنعتی به مراکز جمعیت، باعث افزایش اثرات اقتصادی و اجتماعی حوادث شده است.
در سالهای آغازین گسترش فعالیتهای صنعتی، مهندسی ایمنی به صورت درس گرفتن از حوادث رخ داده برای بهبود طراحیهای آتی تجلی می یافت. بر مبنای تجارب کسب شده و برای جلوگیری از حوادث مشابه، مهندسین فرآیند آموخته های خود را به صورت کدهای طراحی مدون و منتشر کردند. به علت محدود بودن دامنه فعالیتهای صنعتی در این برهه، حوادث رخ داده محدود به تجهیزات خاص و یا نهایتاً مرزهای کارخانه ها می ماند؛ امّا پس از رشد سریع صنایع شیمیایی و نفت در ابتدای دهه شصت میلادی، تعداد و دامنه تأثیر حوادث صنعتی نیز افزایش چشم‌گیری داشت. رخداد حوادثی چون فلیکس بورو انگلستان در سال ۱۹۷۴ و یا حادثه نشت گاز سمی در سوسو ایتالیا به سال ۱۹۷۶ تنها نمونه هایی از این حوادث است. این حوادث و حوادثی از این دست بر خلاف حوادث پیش از سالهای دهه شصت، تأثیری فراتر از مرزهای کارخانه های مربوط داشتند. در این زمان بود که به علت فشار شدید افکار عمومی قوانین ایمنی واحدهای صنعتی توسط جامعه اروپا مورد تصویب قرار گرفت.
در آمریکا نیز پس از فاجعه بوپال در هند به سال ۱۹۸۴ که هنوز پس از گذشت سالها فجیعترین حادثه صنایع شیمیایی شناخته می شود و برخی حوادث رخ داده در این کشور، قوانین متعددی در زمینه ی ایمنی صنایع از تصویب کنگره گذشت. این مسائل باعث به رسمیت شناخته شدن مهندسی ایمنی به عنوان یک شاخه کلیدی در حیطه مهندسی گشت. بنا به نیاز احساس شده در سالهای آخر دهه شصت میلادی بود که روشهایی برای شناسایی مخاطرات فرآیند چون روش شناخته شده HAZOP ابداع و ارائه شد. اما حوادث واحدهای صنعتی با وجود وضع قوانین الزام آور به ایمنی و ابداع روشهایی برای شناسایی و ارزیابی مخاطرات هنوز هم رخ میدهند. کشور ما نیز در مسیر صنعتی شدن تاکنون حوادث صنعتی قابل توجهی را تجربه کرده است. حتی بهترین واحدهای صنعتی برخوردار از آخرین یافته های طراحی و کارآزموده ترین پرسنل بهره بردار نیز مصون از حوادث نیستند. رخداد آتش‌سوزی و انفجار در پالایشگاهی در تگزاس آمریکا در ۲۰۰۵ که منجر به کشته شدن ۱۵ نفر و خسارت میلیارد دلاری شد گواه این مدعاست.
بنابراین برای کاهش دادن دامنه یا احتمال رخداد این حوادث نیاز به پیاده سازی روشهایی موسوم به مدیریت ریسک است. هدف از مدیریت ریسک، شناسایی، ارزیابی و سپس حذف یا کنترل کانون های خطر است. مدیریت ریسک امروزه نه تنها در صنایع شیمیایی و نفت بلکه در بسیاری از فرآیندهای سازمان یافته ی بشری چون فعالیت های اقتصادی یا پروژهای عظیم عمرانی هم کاربرد دارد. یکی از ارکان مدیریت ریسک ارزیابی ریسک است. ارزیابی ریسک ابزاری در خدمت مدیر یا تحلیل‌گر ریسک است که بر مبنای آن میتواند ریسک را اولویتبندی کرده، زمینه های مناسب برای کاهش ریسک را شناسایی کند. ارزیابی ریسک میتواند به صورت کیفی یا کمی انجام شود. معمولاً ارزیابی کمی ریسک برای سیستم های پیچیده و زمانی که ارزیابی کیفی نمی تواند اطلاعات کافی در اختیار تحلیل‌گر ریسک بگذارد به کار می آید. روش های ارزیابی کمی ریسک در صنایع نفت، شیمیایی و پتروشیمی که فصول این کتاب به شرح آن خواهد پرداخت در دهه هشتاد میلادی معرفی و به مرور زمان تکامل یافتهاند. این روشها بدواً در صنایع هسته ای، هوا‌فضا و الکترونیک کاربرد داشته اند و سپس با اعمال تغییراتی مورد استفاده صنایع فرآیندی قرار گرفته اند.
|
لطفا پیش از ارسال نظر، خلاصه قوانین زیر را مطالعه کنید: فارسی بنویسید و از کیبورد فارسی استفاده کنید. بهتر است از فضای خالی (Space) بیش‌از‌حدِ معمول، شکلک یا ایموجی استفاده نکنید و از کشیدن حروف یا کلمات با صفحه‌کلید بپرهیزید. نظرات خود را براساس تجربه و استفاده‌ی عملی و با دقت به نکات فنی ارسال کنید؛ بدون تعصب به محصول خاص، مزایا و معایب را بازگو کنید و بهتر است از ارسال نظرات چندکلمه‌‌ای خودداری کنید. بهتر است در نظرات خود از تمرکز روی عناصر متغیر مثل قیمت، پرهیز کنید. به کاربران و سایر اشخاص احترام بگذارید. پیام‌هایی که شامل محتوای توهین‌آمیز و کلمات نامناسب باشند، حذف می‌شوند.
برای ثبت پرسش، لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید
به زودی از گوگل پلی و سیبچه
کلیه حقوق مادی و معنوی برای فروشگاه اینترنتی آکالند محفوظ می باشد و هرگونه کپی برداری شامل پیگرد قانونی می باشد.
نقد و بررسی‌ها0
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.