مقدمه ای از کتاب واکنش در شرایط اضطراری پیشگیری و آمادگی در برابر بحران های صنعتی
امروزه تمامی کشورهای جهان با حوادث طبیعی و صنعتی بیشماری درگیر هستند که صدمات جبرانناپذیر جانی و خسارات مالی فراوانی را در پی دارد. فعالیتهای سازمان یافتهی بشری همواره مطابق روال عادی پیش نرفته و گاه بدون آمادگی قبلی شرایطی پیش میآید که برنامههای از پیش طرح شده کارایی خود را از دست میدهند. این شرایط اضطراری بعضاً با گسترش دامنهی تأثیر، به بحران تبدیل میشوند. بحرانهایی که امروزه بشر با آن رو به رو است میتوانند طبیعی و یا حاصل فعالیتهای صنعتی و تکنولوژیک باشند. با پیشرفت روز افزون تکنولوژی و عظیمتر شدن صنایع به ویژه از دههی ۱۹۶۰ میلادی به این سو، مخاطرات واحدهای صنعتی نیز رشد کردهاند. تا پیش از این تاریخ، پیامدهای حوادث واحدهای صنعتی، عمدتاً محدود به مرزهای کارخانه میماند اما حوادث امروزی واحدهای صنعتی به دلیل افزایش ظرفیتهای تولید و حجم بسیار بالای مواد درگیر، میتوانند پیامدهای بسیار شدیدتری داشته باشند.
بحرانها اکثراً همراه با خسارت مالی، جانی و آسیب و صدمه به افراد و اموال هستند. از سوی دیگر در بحرانهای صنعتی افزون بر موارد اشاره شده، توقف تولید، بیکار شدن پرسنل بهرهبردار واحد آسیب دیده، تخریب محیط زیست پیرامون و کاهش اعتبار آن واحد صنعتی نیز از پیامدهای محتمل است. برخی از دلایل محتمل ایجاد شرایط بحران در واحدهای صنعتی میتواند شرایط ناایمن تولید یا انتقال مواد، تأثیر واحدهای صنعتی مجاور، بلایای طبیعی، خسارتهای عمدی و خرابکاری، بینظمیهای اجتماعی و یا جنگ باشد. به موازات رخداد بحرانهای عظیم صنعتی در طول دهههای گذشته، صاحبان صنعت کوشیدهاند به تدوین و اجرای روشهایی برای کاهش احتمال و پیامدهای شرایط بحرانزا بپردازند. مجموعه اقداماتی این چنین مدیریت بحران نامیده میشود.
با توجه به رشد روزافزون استفاده از فنآوریهای نوین در مدیریت بحران، یک فصل از این کتاب اختصاص به معرفی امکانات فنآورانه در زمینه مدیریت بحران یافته است. چندین نرمافزار که امروزه توسط شرکتهای عظیم صنعتی جهان در مدیریت بحران مورد استفاده قرار میگیرند، معرفی شدهاند. یکی از تحولات رخ داده در زمینه مدیریت بحران، استفاده از رسانههای اجتماعی در این زمینه است. یک فصل از این کتاب به مزایا و از سویی معایب و چالشهای استفاده روز افزون از رسانههای اجتماعی در مدیریت بحران اختصاص یافته است.
در این کتاب برای کمک به متخصصینی که قصد دارند برای واحد خود، طرح واکنش اضطراری تدوین کنند یک چارچوب و ساختار کلی از یک طرح استاندارد ارائه شده است. این ساختار با ویژهسازی برای هر واحد میتواند به عنوان طرحی کارآمد برای واکنش در شرایط اضطراری به کار گرفته شود. یکی از ویژگیهای منحصر به فرد این کتاب، ارائهی روشی برای ارزیابی کارایی اتاق بحران است. این بخش که بر اساس پژوهشی کاملاً انحصاری از مؤلف به نگارش درآمده، میتواند به کمک متخصصین درگیر با تجهیز اتاق بحران در یک واحد صنعتی آید.
فهرست مطالب کتاب واکنش در شرایط اضطراری پیشگیری و آمادگی در برابر بحران های صنعتی
فصل اول:
- – تعاريف، کلیات و انواع بحران
- – لزوم استقرار مدیریت بحران در سازمانها
- – مصادیق و انواع بحران
- – بحرانهای طبیعی
- – بحرانهای مصنوع بشر
- – تفاوت حادثه، شرایط اضطراری و بحران
- – تعریف بحران
- – مفهوم آسیبپذیری در برابر بحران
- – بحران در واحدهای صنعتی
- – تبعات بحران
فصل دوم:
- – مرور برخی از بزرگترین بحرانهای طبیعی و صنعتی ایران و جهان 25
- – سونامی (آبلرزه)
- – زلزله
- – بحرانهای مصنوع بشر
- – حادثهی هستهای چرنوبیل
- – فاجعهی انسانی بوپال
- – حادثهی قطار نیشابور
- – همزمانی رخداد بحرانهای طبیعی و صنعتی
- – بحران خلیج مکزیک
فصل سوم:
- – الگوها و مدلهای رایج مدیریت بحران
- – تعریف مدیریت بحران
- – جایگاه مدیریت بحران در قوانین و استانداردها
- – نظری به تاریخچه و جایگاه مدیریت بحران در ایران
- – الگوهای رایج مدیریت بحران در جهان
- – شرح مدل منتخب lceberg
فصل چهارم:
- – پیشگیری از بحران
- – مصادیق پیشگیری از بحران
- – رعایت اصول فنی و ایمنی در طراحی، احداث و راهاندازی واحد
- – انجام مطالعات شناسایی مخاطرات
- – بازدیدهای دورهای از تجهیزات
- – تعمیرات پیشگیرانه
- – بررسی و مطالعهی تجربیات و اقدامات سایر کشورها و یا واحدهای مشابه
- – پدافند غیر عامل
فصل پنجم:
- – آمادگی در برابر بحران
- – مصادیق آمادگی در برابر بحران
- – طرح واکنش در شرایط اضطراری
- – آموزش و مانور
- – انواع مانور
- – اهداف مانورها
- – سناريوي مانورها
- – پیشبینی ابعاد بحرانها
فصل ششم:
- – مقابله با بحران
- – مراحل مقابله با بحران
- – جمعآوری اطلاعات
- – ارزیابی بحران
- – اطلاعرسانی
- – اولویتبندی هدفها
- – طراحی فعالیتهای فوریتی
- – سازماندهی گروههای عملیاتی
- – ایجاد سیستم نظارت بر عملیات اجرا
- – فوریتهای عملیاتی و اضطراری
فصل هفتم:
- – احیا و بازسازی پس از رخداد بحران
- – لزوم احیا و عادیسازی
- – بازسازی مجموعه پس از بحران
- – ارزیابی ریسک پس از بحران
- – پندآموزی از بحران
فصل هشتم:
- – به کارگیری ابزارهای نوین در مدیریت بحران
- – کاربرد نرمافزارها در مدیریت بحران
- – نرمافزارهای چند منظوره
- – سیستم اطلاعات جغرافیایی
- – GIS و مدیریت بحران
- – تعیین بهینهترین مسیر دسترسی در سیستم GIS در زمان بحران
- – نرمافزار Oilmap
- – نرمافزارهای تخصصی مدیریت بحران
- – نرمافزار Eteam
- – نرمافزار SAHANA
- – نرمافزار CAMEO
فصل نهم:
- – رسانههای اجتماعی و مدیریت بحران
پیوست۱:
- – ساختار کلی پیشنهادی یک طرح واکنش اضطراری برای
- – پیادهسازی در هر سازمان
پیوست۲:
- – روشی نوین برای امتیازدهی به اتاق بحران صنعتی برای سنجش کارآمدی آن
پیوست۳:
- – مطالعه موردی مناسب برای استفاده در کارگاههای آموزشی
پیوست۴:
- – نرمافزار Oilmap
دیدگاهها0
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.